Bij de omzetting van vaste biomassa naar energie komen diverse technieken om de hoek kijken. Doorgaans zijn er eerst een aantal noodzakelijke voorbehandelingen zoals verkleinen, verdichten, en drogen.
De voorbehandeling is nodig om transport en opslag te vereenvoudigen, maar ook om het rendement van de uiteindelijke energieomzetting te verbeteren. Deze fysische processen (versnipperen, verhakselen en drogen) vergen doorgaans geen grote investeringen. In sommige gevallen zijn er wel speciale installaties nodig of wordt de biomassa voorbehandeld aangekocht, in de vorm van bvb. pellets (samengeperste brokjes hout) of briketten.
Thermochemische processen (verbranden, vergassen, pyrolyse) zorgen daarna ofwel voor rechtstreekse energievoorziening, ofwel voor stockeerbare tussenproducten die op hun beurt verbrand moeten worden voor de eigenlijke energielevering. Voor deze processen is een aangepaste installatie nodig. De markt biedt al verschillende types van verbrandings- en vergassingsovens; sommige nieuwere technieken (bijv. pyrolyse) zijn nog niet commercieel beschikbaar.
Voor de omzetting naar bruikbare warmte kan gekozen worden voor overdracht naar water, olie of lucht via een ketel met warmtewisselaar.
Omzetting naar elektriciteit, waardoor niet alleen bruikbare warmte maar ook kracht wordt geproduceerd, is mogelijk via een warmte-krachtkoppeling installatie.
Verbranding, vergisting en biobrandstoffen als koolzaadolie en bio-ethanol zijn de belangrijkste toepassingen van bio-energie. Belangrijk hierbij is het benutten van biomassastromen die geen andere toepassing hebben.
Verbranding
De verbranding kan ofwel volledig zijn, al het materiaal wordt omgezet in warmte, of gecombineerd met vergassing – een deel van de biomassa wordt omgezet in brandbaar gas. Warmtekrachtinstallaties produceren elektriciteit en kunnen de restwarmte van de rookgassen benutten voor verwarming van gebouwen of binnen industriële processen. Hedendaagse kachels zijn ontworpen om de warmte maximaal te benutten en voldoen aan de ecodesign normen.
Vergisting
Het vergisten van biomassa wordt al lange tijd toegepast. Tijdens de vergisting van biomassa wordt door verschillende bacteriën de organische stof omgezet in biogas (methaan en koolstofdioxide) in een anaërobe (zuurstofloze) omgeving. Door het vergisten van biomassa wordt organische stof afgebroken en omgezet in biogas. Dit gas kan als brandstof worden gebruikt voor een wkk, waarbij elektriciteit en warmte geproduceerd wordt. Het biogas kan ook gereinigd worden tot aardgaskwaliteit (biomethaan) en aan het aardgasnetwerk worden toegevoegd
Biobrandstoffen
Biobrandstoffen voor voertuigen zijn vloeibare of gasvormige brandstoffen, gemaakt van biomassa. Ze kunnen dienen ter vervanging van fossiele brandstoffen, denk hierbij aan benzine, LPG of diesel. Momenteel zijn de belangrijkste biobrandstoffen PPO (pure plantaardige olie), biodiesel en bio-ethanol. Europa wil op termijn enkel nog inzetten op reststromen van de industrie of verbruikte olie (2de rang grondstoffen) om de duurzaamheid van de keten te garanderen.
Ons land staat niet alleen voor de uitdaging om zijn energiesysteem duurzamer te maken. Er is ook de ambitie om te evolueren naar een maximaal circulaire economie. Het omvormen van reststoffen tot nuttige grondstof is een belangrijke stap in die richting.
Dit is een aflevering in een reeks reportages die ODE en Edora produceren met Kanaal Z. Centraal staan drie leden van ODE: 2Valorise en Ecopower in Ham en Stroomop in Kuurne.
